Zapisz na tablicy hasło BANK i zapytaj uczestników i uczestniczki:
• Skąd w banku biorą się pieniądze?
Uporządkuj ich wiedzę i intuicje dotyczące tematu. Jeżeli nie padnie to z grupy, zauważ, że wiele kwestii dotyczących funkcjonowania banków komercyjnych reguluje bank centralny (w Polsce to Narodowy Bank Polski). To on drukuje banknoty (albo tworzy pieniądz elektroniczny poprzez odpowiednie zapisy na kontach), a następnie „puszcza je w obieg”, przekazując je bankom komercyjnym.
Powiedz, że bank centralny wyznacza także stopy procentowe, które regulują warunki transakcji między bankami komercyjnymi. Zapisz na tablicy nazwy tych stóp i opisz ich rolę:
A. Depozytowa - jest najniższa; jeżeli jakiś bank ma dużo pieniędzy, może je odłożyć w banku centralnym właśnie po tej stopie;
B. Lombardowa – jest najwyższa; jeżeli jakiemuś bankowi brakuje pieniędzy, może je od pożyczyć od banku centralnego tej stopie;
C. Referencyjna – stopa, po jakiej bank centralny wykonuje transakcje z bankami komercyjnymi w każdy piątek.
Powiedz, że za chwilę przyjrzycie się bardziej szczegółowo temu, jak przebiegają transakcje między bankami.

Podziel uczestników i uczestniczki na 4 grupy. Następnie rozdaj im pocięte fragmenty karty pracy „Operacje między bankami” i poproś o wykonanie opisanych w nich zadań.
Po zakończonym ćwiczeniu zapytaj poszczególne grupy:
• Któremu bankowi zdecydowaliście się pożyczyć środki?/Od którego banku zdecydowaliście się pożyczyć środki?
• Na jaki procent?
Zapisz na tablicy oprocentowanie, po którym banki zdecydowały się na transakcje. Następnie zauważ, że mieści się ono pomiędzy stopą depozytową i lombardową (jeśli jest inaczej, zwróć uwagę uczestnikom i uczestniczkom, że nie wybrali najkorzystniejszej oferty i poświęć chwilę na omówienie tych przypadków).
Następnie powiedz, że uczestnicy i uczestniczki przed chwilą wykonali symulację tego, jak wyglądają operacje pomiędzy bankami. Omówcie ćwiczenie, przekładając symulację na rzeczywistość ekonomiczną. Pomogą w tym pytania:
• W jaki sposób bank centralny wpływa na transakcje między bankami?
• Kiedy opłaca się pożyczać pieniądze od innych banków zamiast od banku centralnego?
• Kiedy opłaca się pożyczać pieniądze innym bankom zamiast bankowi centralnemu?
Zauważ, że operacje te są opłacalne, kiedy ich oprocentowanie jest wyższe (w przypadku pożyczania innemu bankowi) lub niższe (w przypadku pożyczania od innego banku komercyjnego) od tego oferowanego przez bank centralny. Powiedz, że korytarz, w którym znajduje się oprocentowanie transakcji międzybankowych, nazywamy WIBOREM i że zawsze znajduje się on pomiędzy stopą depozytową a lombardową. W korytarzu WIBOR mieszczą się stopy procentowe, po jakich banki komercyjne gotowe są sobie nawzajem pożyczać pieniądze.

Poproś uczestników i uczestniczki, by wykorzystując wnioski z ćwiczenia i jego omówienia, spróbowali odpowiedzieć na pytanie:
• Jaki wpływ na gospodarkę mają działania banku centralnego?
Zapisuj ich wnioski na tablicy.
Rozważ także zadanie pytań pomocniczych:
• Jak operacje między bankami i działalność banku centralnego wpływają na konsumentów?
• Co by się stało, gdyby bank centralny podniósł stopy procentowe?
• A co, gdyby je obniżył?
• Jak niższe oprocentowanie kredytów wpływa na zachowania konsumentów?
• Czy sądzicie, że Bank Centralny jest potrzebny?
• Jak mogłyby wyglądać transakcje między bankami, gdyby Bank Centralny ich nie regulował? Czy Waszym zdaniem byłoby to korzystne dla rozwoju gospodarczego?

Zauważ, że w przypadku podniesienia stóp procentowych, bankom komercyjnym mniej opłacałoby się brać kredyty od innych banków, a w przypadku obniżenia – transakcji kredytowych byłoby pewnie więcej. Kiedy banki pożyczają sobie pieniądze na wyższy procent, same wyżej oprocentują kredyty dla klientów. Kiedy robią to po niższym oprocentowaniu, obniżają oprocentowanie kredytów konsumenckich. Wtedy z kolei ludzie będą chętniej z nich korzystali, wydając pożyczone w bankach środki na towary i usługi. To z kolei skutkuje wzrostem cen i wpływa na wysokość inflacji (w razie potrzeby wyjaśnij znaczenie pojęcia).
W razie potrzeby możesz także opowiedzieć uczestnikom o następujących funkcjach banku centralnego:
• tworzenie pieniędzy,
• decydowanie o tym, ile pieniędzy krąży w gospodarce,
• realizowanie celów inflacyjnych,
• regulacja stóp procentowych,
• ustalanie obowiązkowych rezerw banków komercyjnych,
• realizowanie transakcji z bankami komercyjnymi w ramach otwartego rynku,
• gospodarowanie walutami zagranicznymi,
• rozliczanie transakcji rządowych.