Zapisz na tablicy hasło FINANSE PUBLICZNE. Zapytaj uczestników i uczestniczki:
• Jakie wydatki składają się na finanse publiczne?
Podsumuj burzę myśli, mówiąc, że finanse publiczne to wydatki pieniężne dokonywane przez wszystkie urzędy i jednostki państwowe.
Powiedz, że składowe finansów publicznych to:
• budżet państwa (czyli budżet centralny, uchwalany przez władze centralne i realizowany przez rząd),
• finanse samorządowe, czyli lokalnych jednostek państwowych (powiaty, gminy i samorządy wojewódzkie,
• oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który wypłaca emerytury, niektóre zasiłki i renty
• Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), który finansuje służbę zdrowia.
Następnie zapytaj uczestników i uczestniczki:
• Jak sądzicie, ile wynoszą wydatki publiczne w Polsce?
Zauważ, że kwotę wydatków podaje się raz do roku. Korzystając z danych Eurostatu (http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?query=BOOKMARK_DS-416345_QID_51C849D_UID_-3F171EB0&layout=TIME,C,X,0;GEO,L,Y,0;UNIT,L,Z,0;SECTOR,L,Z,1;NA_ITEM,L,Z,2;INDICATORS,C,Z,3;&zSelection=DS-416345NA_ITEM,TE;DS-416345UNIT,PC_GDP;DS-416345SECTOR,S13;DS-416345INDICATORS,OBS_FLAG;&rankName1=UNIT_1_2_-1_2&rankName2=SECTOR_1_2_-1_2&rankName3=INDICATORS_1_2_-1_2&rankName4=NA-ITEM_1_2_-1_2&rankName5=TIME_1_0_0_0&rankName6=GEO_1_2_0_1&sortC=ASC_-1_FIRST&rStp=&cStp=&rDCh=&cDCh=&rDM=true&cDM=true&footnes=false&empty=false&wai=false&time_mode=ROLLING&time_most_recent=true&lang=EN&cfo=%23%23%23%2C%23%23%23.%23%23%23) , podaj, ile wyniosły wydatki w poprzednim roku (w 2013 roku była to kwota 700 miliardów złotych). Powiedz, że wydatki publiczne często porównuje się do PKB, żeby dostrzec ich skalę i że zazwyczaj wynoszą one kilkadziesiąt procent PKB (w Polsce to ok. 44 proc. PKB - dane za rok 2013).

Podziel uczestników i uczestniczki na 5 grup. Rozdaj przypisane im fragmenty tekstu zawarte w karcie pracy „Finanse publiczne”. Powiedz, że fragmenty dotyczą różnych aspektów związanych z finansami publicznymi. Niech grupy zapoznają się z nimi, a następnie zaprezentują na forum odpowiedzi na zamieszczone pod nimi pytania.
Porządkując prezentacje, możesz zadawać kolejnym grupom pytania:
[grupa 1] Skąd się biorą środki na finanse publiczne? Czy coś Was w tych danych zaskakuje?
[grupa 2] Czym są redystrybucja, alokacja i efekt wypychania?
[grupa 3] Na czym polega funkcja stabilizacyjna finansów publicznych? Czy wszyscy ekonomiści zgadzają się co do tego, że finanse publiczne pełnią taką funkcję?
[grupa 4] Czym jest deficyt budżetowy i jak może być finansowany?
[grupa 5] Czym jest dług publiczny i ile wynosi?
Na koniec upewnij się, że wszystkie omawiane kwestie są jasne dla uczestników i uczestniczek.

Powiedz uczestnikom i uczestniczkom, że temat finansów publicznych wzbudza w środowiskach ekonomistów wiele dyskusji. Naukowcy nie zgadzają się ze sobą w kwestii sposobu wydatkowania funduszy państwowych, a także sposobu (i ilości) ich pobierania od obywateli.
Powiedz, że za chwilę odbędziecie minidyskusję ekonomiczną dotyczącą finansów publicznych. Na przeciwległych ścianach sali przyklej kartki z napisami TAK/NIE. Opisz reguły dyskusji: po każdym twierdzeniu przeczytanym przez prowadzącego uczestnicy i uczestniczki zajmują miejsce pod jedną z kartek (w zależności od tego, czy zgadzają się z twierdzeniem, czy nie).
Po każdym przeczytanym zdaniu pozwól osobom uczestniczącym wyrazić opinię na dany temat.
Oto proponowane twierdzenia:
• Obywatele wpłacają za dużo do budżetu państwa.
• Wydatki z budżetu powinny iść przede wszystkim na ludzi biednych.
• Wydatki z budżetu państwa sprawiają, że mamy mniej bezrobocia.
• To dobrze, że państwo realokuje środki – dzięki temu trafiają one do najbardziej potrzebujących.
• Gdyby podatki były niższe, ludziom w Polsce żyłoby się lepiej.
• Efekt wypychania, czyli sytuacja, w której zasoby (finanse, zatrudnienie) przechodzą z sektora prywatnego do państwowego, sprzyja rozwojowi ekonomicznemu.